จิตตัง ทันตัง สุขาวหัง

พุทธศาสนสุภาษิต

จิตตัง ทันตัง สุขาวหัง :   จิตที่ฝึกดีแล้วนำสุขมาให้

       จิตที่ฝึกดีแล้ว หมายถึง จิตที่ได้รับการดูแลรักษาและฝึกฝนอบรมมาเป็นอย่างดีแล้ว เป็นจิตที่มั่นคง ไม่หวั่นไหว ปราศจากกิเลส เป็นจิตที่มีปัญญาเป็นตัวกำหนดจิต

การฝึกฝนจิตในทางพระพุทธศาสนา เรียกว่า การบริหารจิต ซึ่งก็คือการทำสมาธิ หรือการทำจิตให้นิ่ง ไม่วอกแวก นั่นเอง เช่น การกำหนดลมหายใจเข้าออก  การตั้งสติพิจารณาสิ่งต่างๆ ให้รู้และเข้าใจตามความเป็นจริง 

      ในชิวิตประจำวันคนเรานั้นต้องประสบกับเหตุการณ์ต่างๆ มากมาย ทำให้จิตใจต้องเผชิญกับอารมณ์และความรู้สึกที่แตกต่างกัน เช่นดีใจ เสียใจ ผิดหวัง สมหวัง โกรธ อิจฉาริษยา สรรเสริญ นินทา เป็นต้น

        ผู้ที่ไม่ได้รับการฝึกอบรมจิต อาจแสดงพฤติกรรม ออกมาตามความรู้สึกที่เกิดขึ้นในจิตใจ บางครั้งก็แสดงออกมาจนเกินเหตุ รุนแรง ก้าวร้าว มีการใช้กำลังทำร้ายผู้อื่น ทำร้ายตนเอง และทำให้สุขภาพจิตเสีย  เกิดความทุกข์ในจิตใจ เกิดความเครียด ทำให้จิตใจเศร้าหมอง

      แต่หากผู้ใดได้รับการฝึกอบรมจิตมาอย่างดี ก็ย่อมรู้จักควบคุมจิตใจ ให้ตั้งมั่น ไม่หวั่นไหว ไปกับ กิเลสทั้งปวง

เช่นสามารถระงับความโกรธได้ โดยไม่แสดงสีหน้า กิริยา หรือวาจาโต้ตอบ ผู้ที่ทำให้เกิดความโกรธ หากเป็นเช่นนี้แล้ว

บุคคลนั้นก็จะพบแต่ความสุข ไม่ยินดี ไม่ยินร้ายกับสิ่งที่มากระทบจิตใจ ไม่นำสิ่งเหล่านั้นมาทำให้เกิดความทุกข์ในใจ

ความสุขก็จะเกิดขึ้น ปัญญาก็จะตามมา ถ้าเรามีแต่ความทุกข์ปัญญาก็จะหายไป